Zdrowa dieta wciąż kojarzy Ci się ze żmudnym procesem planowania i bilansowania posiłków? A może zastanawiasz się, czy istnieją jakieś sekretne, wyjątkowo odżywcze produkty, które czynią proces komponowania jadłospisu zdecydowanie przyjemniejszym? Specjalnie dla Ciebie, dzisiaj wgłębimy się w tajemnice żywności funkcjonalnej.
Co to jest żywność funkcjonalna?
Labirynt zasad i pojęć należących do dziedziny zdrowego żywienia potrafi pochłonąć bez końca. Nie bój się, na szczęście przebyłyśmy tę rozległą drogę za Ciebie, dlatego dzisiaj postaramy się przybliżyć jedynie najważniejszą esencję zagadnienia, jakim jest żywność funkcjonalna. To sformułowanie… brzmi trochę niejasno prawda? Albo o zgrozo – nieco zbyt naukowo. No dobrze, żarty na bok i zapraszamy w kolejną podróż dietetyczną.
Na początek, trochę historii. Pochodzenie żywności funkcjonalnej ma ścisły związek z kulturą Wschodu, która opiera się na przekonaniu świadczącym o prozdrowotnym i leczniczym wpływie niektórych pokarmów. Już od końca lat 90. XX wieku produkty z tej kategorii zaczęły zdobywać popularność także w krajach Europy z uwagi na rozległe działanie o charakterze łagodzącym objawy niektórych dolegliwości. Żywność funkcjonalna to zatem doskonała alternatywa dla wszystkich osób ceniących naturalne metody leczenia lub profilaktyki zdrowotnej. Dlatego, jeśli tak jak my, wolisz uniknąć zbędnych zmartwień w przyszłości, warto już teraz lepiej zadbać o swój organizm, a zrobisz to przy pomocy niczego innego jak właśnie diety.
Co zalicza się do omawianego typu żywności? Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) definiuje żywność funkcjonalną jako żywność naturalnego pochodzenia, która oprócz składników odżywczych, zawiera inne składniki, które mogą być korzystne dla zdrowia.
W ramach tego pojęcia wyróżniamy dwa zasadnicze typy pokarmów i są to kolejno:
- konwencjonalne – oparte na naturalnie wysokiej zawartości takich składników jak: błonnik, witaminy z grupy B, przeciwutleniacze czy fitoestrogeny
- oraz fortyfikowane – produkty naturalnego pochodzenia, które na drodze konkretnych modyfikacji biotechnologicznych zostały dodatkowo wzbogacone o wartościowe składniki odżywcze.
Mamy nadzieję, że udało nam się już wzbudzić Twoje zainteresowanie i możemy teraz płynnie przenieść się do zagadnienia, na które wszyscy czekali. Dowiedzmy się zatem, jak żywność funkcjonalna oddziałuje na nasze zdrowie oraz choroby. Naprawdę jest o czym mówić, ponieważ ten konkretny rodzaj produktów charakteryzuje się najwyższą zawartością drogocennych składników odżywczych.
Żywność funkcjonalna i jej wpływ na choroby
Bez dwóch zdań żywność funkcjonalna zdążyła już skraść nasze serca, a powodów, dla których się nią zainteresowałyśmy, było z pewnością kilka. Dlatego dzisiaj nie żałujemy ani minuty poświęconej na szukanie informacji oraz przyswajanie nowej wiedzy z zakresu żywienia. Jednak nie odbiegajmy od tematu – obecność produktów funkcjonalnych w diecie przyczynia się do zmniejszenia ryzyka występowania niektórych chorób cywilizacyjnych. Mowa tu przede wszystkim o takich dolegliwościach jak:
- schorzenia układu krążenia,
- osteoporoza,
- choroba wieńcowa,
- miażdżyca,
- próchnica,
- nowotwory
- oraz cukrzyca.
Jak z pewnością dobrze pamiętasz, jedzenie funkcjonalne ma w sobie ogromne zasoby prozdrowotnych substancji, przez co świetnie sprawdza się w walce z różnymi niedoborami. Co jeszcze uwielbiamy w tym konkretnym rodzaju żywności? Oczywiście, nie bez znaczenia pozostaje także hamownie procesów starzenia, szczególnie jeśli tak jak my, zawsze czujesz się młody duchem.
Żywność funkcjonalna a poprawa samopoczucia
Zdrowe i pełnowartościowe posiłki oparte na wysoko odżywczych składnikach stanowią według nas także klucz do dobrego samopoczucia. Wiele osób jednak wciąż nie zdaje sobie sprawy z tego, jak ogromną rolę w kwestii odczuwanego nastroju ma prowadzona dieta. Liczysz na konkrety? W takim razie bardzo cieszy nas, że mamy podobne podejście – już spieszymy z przykładami.
Prawdopodobnie obiło Ci się o uszy, że wraz z jedzeniem przyjmujemy to nie tylko dawkę energii, ale i wspomagamy organizm, utrzymując zachodzące w nim procesy w równowadze. Rozważmy to na przykładzie układu nerwowego. W jego przypadku szczególnie istotny jest odpowiedni poziom witamin z grupy B magazynowany w organizmie. Jakiekolwiek odstępstwa od normy, zakładające niewielkie zasoby obejmujące składniki odżywcze i substancje aktywne, potrafią znacząco obniżyć nasz nastrój, przez co zaczynamy odczuwać rozdrażnienie, smutek czy stres. Na szczęście z pomocą przychodzi wówczas żywność funkcjonalna, która pozwala na stosunkowo szybki proces regeneracji organizmu. W efekcie możemy uzupełnić niedobory, a tym samym poprawić swoje samopoczucie.
Teraz już wiesz, że zdrowa dieta naprawdę ma dużą moc, a wraz z nią pojawia się również wiele radości i witalności oraz energii. Ponadto, produkty funkcjonalne nie sprawiają również kłopotów w procesie trawienia, a ich regulujące organizm właściwości pomogą Ci także m.in. obniżyć poziom zawartości cholesterolu w organizmie.
Żywność funkcjonalna – przykłady zdrowych produktów
Czujesz, że żywność funkcjonalna jest Ci już zdecydowanie bliższym zagadnieniem niż chwilę wcześniej, jednak wciąż masz parę pytań? Odpowiedzmy zatem na kolejne z nich, a mianowicie – jakie są przykłady tego rodzaju produktów? Odpowiedź wyróżniłyśmy poniżej:
- margaryny i oleje wzbogacone w wapń, witaminy czy kwasy tłuszczowe omega-3
- mleczne produkty fermentowane np. kefiry oraz jogurty o dodatkowej zawartości szczepów bakterii charakteryzujących się działaniem probiotycznym, co pomaga w utrzymaniu zdrowego jelita lub w poprawie funkcji odpornościowych
- jajka wzbogacone o kwasy omega-3,
- pieczywo z błonnikiem pokarmowym,
- płatki śniadaniowe uzupełnione o zawartość kwasu foliowego.
- owoce jagodowe zawierające korzystne dla zdrowia antocyjany
- herbata chroniąca przed otyłością, zespołem metabolicznym, cukrzycą typu 2, chorobami układu krążenia przede wszystkim ze względu na zawartość katechin
Rzecz jasna to tylko niektóre z wartych uwagi propozycji artykułów funkcjonalnych, które możesz zaadaptować do swojej diety lub nawet jadłospisu swojej pociechy. Przeglądając półki sklepowe i strony internetowe z pewnością uda Ci się odnaleźć liczne produkty wspierające układ pokarmowy. Poza tym, co jeszcze lepsze - podstawowa wiedza z zakresu tematycznego, jakim jest żywność projektowana (inne określenie żywności funkcjonalnej), pomoże Ci dokonywać bardziej świadomych zakupów spożywczych, które ubogacą codzienną dietę.
Prosimy o uwagę oraz werble – teraz przejdziemy to jednego z najważniejszych przykładów żywności funkcjonalnej, który (nie ukrywamy) stał się głównym punktem odniesienia w naszej pracy. Mowa oczywiście o kiełkach. Dlaczego są według nas aż tak wyjątkowe? Zawarte w nich ogromne pokłady witamin oraz składników bioaktywnych czynią ten produkt doskonałym wyborem dla miłośników zdrowego odżywiania. Kiełki to zalążki rośliny, która budzi się do życia i gromadzi w tej fazie substancje prozdrowotne, które wykorzystuje do szybkiego wzrostu, a które są nie do przecenienia także dla nas. Dokładnie z tego powodu kiełki poddane fermentacji przez wyselekcjonowany przez nas szczep bakterii kwasu mlekowego oraz kiełki niefermentowane stały się bazowym składnikiem naszej mieszanki ALFA9. Stanowi ona cenne źródło składników budulcowych białek i enzymów trawiennych. Natomiast, jej szerokie działanie antystresowe, odżywcze i stabilizujące poziom cukru we krwi może być z powodzeniem testowane także przez wegan – z uwagi na roślinną recepturę.
Możliwe, że zdarzyło Ci się usłyszeć jeszcze jedno hasło występujące w kontekście zdrowego odżywiania, a konkretnie - superfoods – przykłady tego rodzaju pokarmów charakteryzują się dużą zawartością naturalnych substancji aktywnych. Do superżywności można więc z powodzeniem zaliczyć kiełki lucerny.
Żywność projektowana – propozycje posiłków
Naszą podstawową misją jest ułatwienie Ci zadania związanego z wcielaniem w życie zdrowej diety. Dlatego, przyszedł czas na jeszcze jeden krok – pozwól, że zaproponujemy teraz kilka propozycji posiłków z wykorzystaniem produktów funkcjonalnych, dzięki czemu zaoszczędzisz cenny czas na komponowanie przyszłego jadłospisu.
Pierwszy pomysł jest bardzo prosty, ale kto z nas nie lubi ułatwiać sobie życia? Jeśli, zdecydujesz się na przyrządzenie posiłku z margaryną witaminizowaną, możesz postawić na jeszcze bardziej odżywcze i smaczne kanapki. Pamiętaj, że wszyscy jemy oczami, a w szczególności dzieci, dlatego warto wspólnie z najmłodszymi członkami rodziny udekorować kromki chleba o zwiększonej zawartości błonnika wieloma rodzajami kolorowych warzyw. Możesz postawić na sałatę, pomidory, buraki, cebule czy paprykę, aby lepiej zadbać o odpowiednie zróżnicowanie posiłku pod względem odżywczym, jak i smakowym. Dzięki tak przyrządzonej kolacji albo śniadaniu, Twoje kubki smakowe z pewnością będą zadowolone.
Dobrym pomysłem na podniesienie wartości odżywczej posiłku okaże się również skorzystanie z płatków śniadaniowych wzbogaconych o kwas foliowy. Ta konkretna substancja jest szczególnie ważna dla kobiet w ciąży, którym zaleca się dodatkową suplementację tego składnika dla prawidłowego rozwoju dziecka. Pamiętaj, że o obecność folianów w diecie możesz zadbać na każdym etapie życia, ponieważ odpowiadają one za właściwe funkcjonowanie układu nerwowego, krwiotwórczego i sercowo-naczyniowego.
Jeśli masz nieco mniej wolnego czasu, żywność funkcjonalna i wygodna w przygotowaniu przychodzi na ratunek pod postacią ALFA9. Przy pomocy już zaledwie jednej saszetki tej prozdrowotnej i całkowicie naturalnej mieszanki odżywczych substancji lepiej zadbasz o swój organizm. Szczególnym atutem produktu jest możliwość dodania wersji warzywnej ALFA9 do jogurtu, kefiru, koktajlu warzywnego, twarożku, dipu czy sosu vinegret. Z kolei mieszanka owocowa najlepiej smakuje z jogurtem, także wegańskim, kefirem, twarożkiem, kremowym deserem mlecznym. Masz zatem mnóstwo możliwości i wcale nie musisz zmieniać swojego zwykłego jadłospisu, aby ogromne korzyści zdrowotne żywności funkcjonalnej przyczyniły się do usprawnienia pracy Twojego organizmu.
Czas na jeszcze kilka słów podsumowania. Chciałybyśmy podkreślić, że naturalne produkty projektowane są odpowiednie dla wielu osób o zróżnicowanych potrzebach i trybie życia. Żywność funkcjonalna dla sportowców może przyczynić się do wzrostu odczuwanej przez nich energii, co z pewnością przyda się podczas treningów. Natomiast, te same produkty spożywane przez dzieci, dorosłych czy seniorów także wspomogą wiele istotnych procesów zachodzących w organizmie na co dzień. Dlatego, z całego serca polecamy Ci włączenie artykułów z kategorii funkcjonalnej do swojej diety już teraz.
Bibliografia:
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37970422/
- https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/10408398.2023.2279696
- https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/65766,zywnosc-funkcjonalna
- https://www.vetpol.org.pl/dmdocuments/ZW%202010_11%20%2005.pdf
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9559824/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6789755/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8398379/